به گزارش خبرگزاری حوزه، خانم طیبی، پژوهشگر حوزوی عصر امروز در نشست علمی بررسی سیر تطور دیدگاه ابن ابی الحدید درباره نص خلافت در طول نگارش شرح نهج البلاغه که از سوی انجمن تاریخ پژوهان در سالن همایش انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد، درباره شخصیت ابن ابی الحدید، جایگاه علمی به ویژه مذهب دیدگاه‌های متفاوت وی به ایراد سخن پرداخت:

این پژوهشگر حوزوی درباره اساتید ابن ابی الحدید گفت:‌ از آنجا که به نظر می‌رسد تغییر دیدگاه وی وامدار و متأثر از مباحثات، مناظرات و پرسش و پاسخ های وی و استاد شیعی(زیدی) او نقیب ابو جعفر یحیی بن ابی زید علوی است.

طیبی درباره چگونگی نگارش نهج البلاغه خاطرنشان کرد: اهمیت بررسی این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که  ابن ابی الحدید در طول نگارش شرح نهج البلاغه – که از منابع ارزشمند تاریخی و کلامی است – بارها با اساتید خود در مورد وجود و عدم نص خلافت امیر المومنین علی(ع) بحث می‌کند.

وی افزود: این کتاب در طول چهار سال و 8  ماه به نگارش در آمده و بیست جلد است. در سایه مطالعه مجموعه مجلدات البته با تمرکز و توجه ویژه بر موضوع خاص " نص" می توان شاهد تغییر و تحولات و به نوعی تکامل تدریجی در دیدگاه کلامی وی بود.

این پژوهشگر حوزوی با بیان این که ابن ابی الحدید در مجلدات اول تا دهم با استحکام و قوت تمام  به عدم نص خلافت تصریع می‌کند،‌ گفت:‌ اگر چه در جلد دوم عبارت قابل بحثی دارد که  نص صریح و قطعی که شک در آن راه نیابد نبوده و... و قائل به تعریض و کنایه می‌شود، که غیر تصریح و غیر حتمی است و بدهی است که اصلاً این تحلیل با مفهوم شناسی « نص» تناسب ندارد ولی گویا مختصر ارتعاشی در ذهن وی نسبت به حکم قطعی «عدم النص» ایجاد شده است.

وی با اشاره به این که در مجلدات دوم به بعد بر «عدم النص» پای فشاری شده است افزود: ایشان در جلد دوازدهم جمله «ما اراها الا تکاد تکون دالة علی النص» اخباری که نقیب برای او می‌خواند، دلیل بر وجود نص می‌داند و تحلیل خویش را بر روی عمل صحابه می‌برد که چگونه بپذیریم صحابه با نص مخالفت کرده اند؟ و اینجا پاسخ مناسبی از استاد خویش دریافت می کند.

طیبی در پایان خاطرنشان کرد: با در کنار هم قرار دادن سخنان ابن ابی الحدید درباره نص خلافت می‌توان دریافت که همگام با تکمیل کتاب دیدگاه او به تکامل نسبی می‌رسد و از آنجا که اثر حاضر 7 سال پیش از مرگ وی به اتمام رسید، باید در آثار پسین او نیز فحص و جستجو کرد و نظریه‌های نهایی او را یافت.

313/ 15